glata

Vidu ankaŭ (ĉiuj lingvoj): GLATa

Esperanto

Ĉi tiu kapvorto konsistas en fundamenta
radiko, derivaĵo aŭ kunmetaĵo.

Adjektivo

Kazo	Ununombro	Plurnombro
Nominativo	glata	glataj
Akuzativo	glatan	glatajn

Vorterseparo

glat + a

Signifoj

1 kies partoj ne superstaras unu alian, sur kiu oni povas libere konduki la manon; prezentanta nenian elstaraĵon sur sia supraĵo; tia, ke la mano tie facile glitas

glata vitro, ledo, fajenco; li elektis kvin glatajn ŝtonojn^[1]; Esav estas harkovrita kaj Jakob estas homo glata^[1]; glataj vangoj de infano; glata felo de kato; (analoge) la akvo fariĝis glata kiel spegulo^[2]; blua, milda glata maro!^[3].

2 senobstrukca, facile irebla glata vojo^[2], aleo. (vid. ebena).

3 (figursenca) iranta sen baro aŭ malhelpo

glata laboro, stilo, parolo; la afero iel ne estas glata^[2]; lia morto estos tiel glata, ke eĉ ne estos ombro da suspekto^[2].

4 (figursenca) karesa, dolĉa, lerte flata

virino, kies paroloj estas glataĵ; per sia glata buŝo la adultulino lin entiris.

5 (matematiko) funkcio aŭ kurbo estas glata, se posedas sufiĉe da reguleco; plej ofte tia, ke ĉiuj derivaĵoj ekzistas kaj estas kontinuaj.

Derivaĵoj

glate. En glata maniero:

1 glate kombitaj haroj^[4]; glate razita; glate rabotita tabulo;

3 vivo glate ne fluas^[2]; mi esperas, ke ĉio glate pasos^[4]; ĝi almenaŭ finiĝu por ni glate, li ne malsaniĝu^[2]; vivi sate kaj glate^[2]; por glate mensogi oni spriton bezonas^[2]; la adaptiĝo al la novaj kondiĉoj ne plenumiĝis tute glate; li glate venkis en la konkurso (relo, butero).

glati (netransitiva) Esti glata 2,3.

glataĵo. Loko glata, en objekto aŭ lando: la glataĵoj de osto; inter la glataĵoj de la valo estas via parto^[1].

glateco Eco de io glata: la glateco de lia stilo.

glatigi. Fari ion glata:

1 glatigi lignon per rabotilo^[4], ferpecon per fajlilo; glatigi al si la barbon, la harojn; la vento plugas kaj glatigas akvajn montojn^[4]; 2 glatigi la vojon al iu; 3 glatigi sian stilon; finita kaj glatigita^[2] (bone aranĝita).

glatiĝi Iĝi glata: ŝia frunto glatiĝis^[2]. (vid. sulkiĝi).

glatumi (transitiva) Karese tuŝeti ion glata: glatumi hundon^[5]; li glatumis al si la stomakon^[6]; ŝi glatumis lin je l’ griza barbo^[7].

malglata

1 Tia, ke la mano iras malfacile sur la supraĵo: malglata felo de lupo; malglata kruda lanvesto; multaj homoj ne povas tuŝeti malglatan paperon^[2]. (vid. raspa).

2 Malfacile irebla: malglata vojo

3 Malfacile iranta, fluanta: malglataj versoj; malglata konversacio. (vid. aspra).

malglataĵo. Elstaraĵo, kiu faras la supraĵon malglata: (figursence) stilaj malglataĵoj.

neglata^[2] - malglata