Aldono:Pri antonimoj

Alternativoj de antonimoj

Ĉi tiu sekcio provizas liston de esperantaj vortoj, kies signifo estas esprimebla aŭ per "mal-vorto" aŭ per aparta radiko.

Ĉar la gramatiko de Esperanto ĉiam permesas uzon la prefikso mal-, kompreneble ĉiam malfruaj paroj povus esti prezentitaj en la alia direkto.Tiel la paro maldekstra/liva ne estas logike pli taŭga ol malliva/dekstra. Tio dirita, kutime deskstra/maldekstra estas multe pli uzata ol liva/malliva, kaj eĉ maldekstra estas pli kutima ol liva. Kaj tio estas la plej ĝenerala kazo, kie unu radiko kaj ĝia mal-vorto estas la ĉefa paro, kutime plezofte uzata. Do la malfrua tabelo simple uzas la ĉefkutiman mal-vorton kiel enigo en la unua kolumno, la ĝenerale malplejofta memstara alternativo en la dua kolumno, kaj nur se ambaŭ havas proksime saman oftecon indikas tion en la tria kolumno. Notinde, dum ofte mal- estas la taŭga prefikso, ankaŭ ekzistas de-, kontraŭ-, invers-, retro-, sen- kaj similaj morfemoj kiuj helpas konstrui antonimojn, kaj do kiuj estas inkluditaj ĉi poste.

Por taksi la oftecon, Tekstaro estas bona indikilo.

Morfemoj
Mal-vorto	Alternativo
antaŭaĵo, antaŭa-konduto-tuto, antecedento jura	estinteco, paseo, pasintaĵo, precedenco, vivoplenahistorio
antecedento sana	anamnezo, paciento-sanahistorio, prepera saninformo
antecedento logika, malkonkludo, malkonsekvenco	fontaserto, premiso
kontraŭtegmentotegolo	antefikso
malarkto, malsnordpolusa-kontinento	antarkto, sudpolusa-kontinento, sudpolusujo
malarkta, malnordpolusa-kontinenta	antarkta, sudpolusa-kontinenta, sudpolusuja
malantarkto, mulsudpolusa-regiono	arkto, nordpolusa-regiono, nordpolusujo
malantarkta, mulsudpolusa-regiona	arkta, nordpolusa-regiona, nordpolusuja
malsudo	nordo
malsuda	norda
malsude	norde
malsuden	norden
malsudano	nordano
malsudlandano	nordlandano
malsudulo	nordulo
malsudisto	nordisto
maloriento	okcidento
malorienta	okcidenta
maloriente	okcidente
maloriente de	okcidente de
malkompaso, malorientilo	konfuzilo
malorienten	okcidenten
malorienti	perturbi
Malproksima Oriento	Ekstremoriento, Orienta Azio
maletaoriento	grandoriento
malorientano	okcidentano
malorientado	perturbado
malorientebla	konfuza, implika, labirinta
malorientisto	okcidentisto
forvagi, malbiri, malorientiĝi, senorientiĝi, malorienti sin, malperdi la orientiĝon	deliri, erari, perturbiĝi
malordiĝi	konfuziĝi, miksiĝi
maldistingiĝi	konfuziĝi, intermiksiĝi
senaplombiĝi, senhelparesti	konfuziĝi
malorientiĝo	konfuzo, ŝanceliĝo
malorientita	konfuza, nebula, svaga
misorientiĝi	erari, konfuzi
malpreciza	svaga, nebula
Anti-Lebanono	Orienta Lebanono
inversa	alidirekta, alipozicia, alterndirekta, alternpozicia
inversa gradacio	feblenlaŭdo, fortensatiro, soblaŭdo, sorsatiro, sorvipo
inversa apostrofo, malapostrofo, maldekstra korno	malferma apostrofo, ovracitilo, liva korno
inversa-lopo-restaŭro	bonto
inversa al trigonometria funkcio	ciklometria funkcio
inversa al multipliko	divido
malonigi	multipliki, obligi
inversa faŭlto	suprenŝovaĵo
inversa sinuso	sinusarko
inversiri	alidirekteniri, returniri
inversa transskribado	genfontatransigo
inversa transskribazo	genfontatransiga katelizaĵo
kontraŭdirektire	returnire, reen
inversa al trigonometria funkcio	retrotrafo
kontraŭsence, inverse	renverse, returne
inversa-maniere, inverse	returneme, returnite
invers-direkte, inversadirekte, inversedirekte	dorse, kankre, retroe
sintaksa inversio	frazera permuto
inversia	permuta
inversii	permuti
inversa paro	aliiga paro, permuta paro
inversa rilato	reciproko, reversio
retromutacio	reversio
inversa bildo, malbildo	antaŭaĵo, antecedento, fonto, ĝermo, kaŭzo, radiko, reciproka bildo
inversa bildigo, inverso de bildigo	reciproka funkcio
malantecedento	konsekvenco
inversigi	alidirektigi, alipoziciigi, alterndirektigi, alternpoziciigi
inversigi, inverso-kalkuli	reciprokokalkuli, reversitaksi, retrokiomi
inversigo	alidirektigago, alipoziciigago, alterndirektigago, alternpoziciigago
inversigo, inversigo rilate al cirklo, inversigo trigonometria, inversio
inversigebla, invershava	reciprokiva, reciprokohava
neinversigebla, neinvershava	nereciproka, senreciproka
atmosfera inversio	varmatego, termika tavolo
inverse proporcia al la kvadrato	proporcia la la duona-eksponento, duonpotencoblige
inverse de hormontriloj	trigonometria pozitiva orientiĝo, trigonometrien
inverso spaca	dorsafaco, internafaco, postafaco, reverso
inversigilo	komutigilo
malreverso	averso, roverso
inverso matematika	retrobildigo, signuma multiplika neŭtriganto, tiom-ono, reciproko
malintegralo	derivaĵo
inverso de la impedanco	admitanco
inverso de amplifa faktoro	faktoro de penetro
inverso de rezistivo	konduktivo
inverso adicia	negativaĵo
inverso de la aritmetika meznombro de la inversaj nombroj	harmona meznombro
inverso dekstra de la bildigo	sekco
ekviinverso	involucio
malsaĝa	stulta
mallaborema, maldiligenta	pigra
maldeca	ŝoka, sentofenda
maldecaĵo	ŝokago, ŝokaĵo, ŝokparolo
malspritigi, maltrankviligi, senaplombigi, senkonsiligi	embarasi, konfuzi, konsterni, miregigi
maltaŭga	lama
malnepra, nedeviga, malnecesa	akcidenta, ebla, opcia
malflosi	droni, enabismiĝi, subakviĝi
malfali	ŝvebi
maldormi	noktogardi, noktogardostari, noktosentineli, vekplui, vigili, vigli, vigliĝi
maldormado, maldormo	vigilo, viglo
maldormema	dormoperturba, noktema, vigla
malveki	ekdormi, dormiĝi
malvigla	apatia, elĉerpita, estingita, kadukiĝinta, senarda, senflama, senkuraĝa
neatendita, senatenda	subita, surpriza
malvigli	lante agi, pene agi
malfavora	ĉagrena, ĝena
malbonaga	malica, misigema, suferigema
malmalica	bonavida, bonfarema
malescepta	laŭleĝa, laŭprincipa, regula
malcerta, necerta, sencerta	duba, dubebla, dubanta, nefirma
malĉasta, malpudora	voluptama, diboĉa
malĉastadi, malĉasti	diboĉi, seksediboĉi, fikonduti
malĉasto	diboĉo
malĉastaĵo	diboĉaĵo, orgio
malĉasteco	diboĉeco
malĉastejo	bordelo, diboĉejo
malĉastulo	diboĉulo
malĉastisto	amovendisto, amoristo, amaĵisto, diboĉisto, prostituito,
malĉefa	akcesora, bagatela, duaranga, flanka
malĉifri	klarigi, komprenebligi
malfunkcii	panei
malfunkciigi	elŝalti, estingi
senfunkciigi	destinŝanĝi
malĝojigi	afekti
malceli	vagi
malaliigi	konservi, persistigi, restigi, savi, teni
malaliiĝi	persisti
nekonforma	kontraŭa
malkonforma	alispeca, alitipa
malsimila	diferenca
malsimiliĝo	distingiĝo, diferenciĝo
mala, malsama	alia, diferenca, diversa, kontraŭa, inversa
malkonstanta	ŝanĝa, varia
maldaŭra	provizora
maldiversa	monotona, nevaria, unueca,nuformaun, utona
maldiferenca	identa, plensimila, sama, tutsimila
kontraŭdiri, kontraŭmeti argumente, kontraŭparoli barive	obĵeti, oponi, vetoi
kontraŭparolo, kontraŭargumentado, malakcepto decida	decidobaro, obĵeto, opono, vetoo
kontraŭa, kontraŭdira, kontraŭstara, maleca	antagonisma, bara, malhelpa, kontrasta, opozicia,
malvorto	antonimo
malantonimo	sinonimo
malrektenomado, malrektnomado	antonomazio
kontraŭi, kontraŭstari, kontraŭopinii, malhelpi al	bari, oponi, opozicii
kontraŭe	aliflanke, apartantaŭe, inversedirekte, inversepozicie, kompense, tutalie, tute alie
reversflanko	komplemento, kompletigaĵo
kontraŭe, kontraŭsence, invers-sence, inversasence, inversesence, inverssence, male, malsence	opone
kontraŭe, male, invers-intence, inversaintence, inverseintence, inversintence	hazarde
kontraŭado	oponado, opono, opozicio
kontraŭulo, kontraŭbatalanto	antagonismulo, antagonisto, oponanto, oponulo, opoziciulo
kontraŭaĵo, kontraŭa-cirkonstanco	akcidento, hazardo, incidento, okazaĵo
senopono	ĉiukonsenta-trafeco, unanima-trafeco
kontraŭag/	alfront/, batal/, lut/
kontraŭparol/	kontest/, rebat/, refut/, reargument/
malimplic/	ekplic/
malcedi	reteni, rezisti
malcentri	disdoni, disigi, disporti, distri, distribui, flankigi, prisemi
malcentralizi	disloki, disirigi, semi, sterni, porciigi, prisemi
malferm/	ovr/
disbuki, malbuki	bukovri
disbutoni, malbutoni	butonovri
malbonfama	fifama
malglori	misfamigi
malliberig/	elprizonig/
malformala, neformala	libera
nepluŝulda	kvita
malkvitigi	pluŝuldi
malbar/, malblok/, malembaras/, malŝtop/,	bor/, forig/, tru/, pik/
malkaŝi, malkovri, malmaski, malŝirmi	eltrovi, senvualigi, nudigi, riveli
malsklavig/	emancip/, forliberigi, forskui, liberig/
malfiks/	movig/
malglu/	disig/, split/
mallig/	deŝir/, ŝir
maldisig/	kunig/
malerig/	arigi
malfend/	alten/,
malfrakciig/	kuneten/
malfragment/	kombin/
malagraf/	alkaten/, alkatenad/, ĉemet/, ĉemetad/, enĉenig/, kroĉ/, kunkatenig/, kunkroĉ/, kunlig/
malkroĉ/	fiks/, implik/
maldivid/	multiplik/, oblig/
malĝen/	facilig/, help/
malbonfaro	ĝenago
malbongusta	abrupta, acerba, kruda
malbonhumorigi	harstarigi, inciti, iriti, kolerigi, nervozigi
malplezurigi	ĉagreni, kolerigi, indignigi, ofendi
malbonintenca	insida, perfida, malica
mallojala, nelojala	fripona, insida, perfida
malbelmaniera	bruta, kruda, krudema, vulgaranima
malbonodori	fetori, haladzi, stinki
malbonpunkto	fiestimigo, fitaskigo, ĝenaĵo
malbonuzi	lamuzi, misuzi, trouzi
malklera	obskura, vulgaranima
malĝentilega	mpertinenta , ŝoka, ulgaranima
malbonvola	deteniĝa, fi-rifuza, malafablema, sindetena
malaperig/	detru/, elimin/, eksterm/, forfand/, forig/ vual/, viŝ/
malaper/
malfin/	debut/
malkomenc/	termin/
malstart/	halt/
malĉesiĝ/	ek/
malkomenc/	ĉesig/
enkonduk/	definitiv/
malinteromp/	plu/, ree
maleksig/	inici/
malekzil/	reanig/
malestim/	disdegn/
maltrafa	misa
malflor/	putr/, velk/
malstreĉ/	distr/
malabon/	ĉesig/, eksig/ fin/, kvitig/, revok/,
malmend/	nulig/
muldung/	eksig/, demisiig/, senoficig/
malakcept/	rifuz/
malakord/	konflikt/, kverel/
malankr/	debordiĝ/
malsven/	rekonsciiĝ/, senkonsciiĝ/
malaper/	fadi, vaporiĝ/
malaranĝ/	diserig/, konfuz/, perturb/, renvers/, ruinig/
malhelpo	haltigaĵo, handikapo, lezo, obstaklo, obstrukco
kontaŭiĝi, malhelpi
malkonstru/	detru/, disfalig/, dispecig/, diskreditig/
malmunt/	disig/
malaarm/	neŭtralig/, sendanĝerig/
malasimil/	elimin/
malatent/	bagatelig/, ignor/
malfuŝ/	flik/
malben/	aflikt/, plag/, skurĝ/, sorĉ/, turment/
malboben/	disrul/, disvolv/, elrul/, elvolv/,
malbolt/	deŝir/, dislig/
malbonigi	difekti
malboniĝi	kripliĝi
maldika	minca
Mal-vorto	Alternativo
malŝat/	abomen/, fitaks/, kraĉ/
malam/	abomen/, hat/
malvigl/	morn/
malgaja	morna, trista
malhororig/	rav/
malincit/	amuz/
maldelekt/	naŭz/
maldistr/	atentig/, fokus/
malasidu/	neglekt/, preterlasem/, distriĝem/
Mal-vorto	Alternativo
malakr/	mol/
malmola	dura, rigida
maldura, malmilda	delikata, morbida, supla
malrigida	fleksebla
malfacila	dificila, penatingebla, peneltenebla, penpritraktebla, pentrafebla, pripena
malfacilaĵo, malfacilo	adeptaĵo, akrobataĵo, batalo
malfacileco, malfacilo	akinezio, asfiksio, kompliko
malfaciligi	ĝeni, kompliki, impliki
malfacile	akuŝe, anhele, balbute
malsimpla	komplika
malakut/	obtuz/
malapostrof/	livkornsign/, unuopovracitil/
Konduta
malafabl/	acid/, abrupt/, fer/, grumblem/, kruel/, lakon/, mizantrop/, rigid/, rigor/, senced/, senkompat/, sever/
malbonkonduta	aĉema
malbonkondutulo	bubo, huligano, knabaĉo, stratulaĉo
maldelikata	abrupta, mezaĉ-ordineraĵa, vulgara
maldelikatulo	krudulo, impertinentulo
malaltkvalita	mediokra, mezaĉa
malaprob/	kondamn/, negativ/
malfavor/	negativ/
malamik/	advers/, antagonism/, kalumni/, konkur/, konkurenc/, insid/, mok/, opon/
malamika	inamika, inimika
malavar/	donacem/
malsocietem/
malĝentil/
malagrabla	teda
malplaĉi	ĉagreni, ĝeni, indigni
kontraŭbatalecostato	antagonismo
malsimpati/
malpacienc/
malmizantrop/	filantrop/, homam/
Mal-vorto	Alternativo
malforta	febla
	kontraŭa, inversa, mala
malpeza	leĝera
malmultekos/	ĉip/
malbona	mava, maligna
malboneco	malbonavideco, malbonfaremeco
malvirta	malica, perversa
malbone, maljuste, malprave	erare, mise
malbonulo, malvirtulo.	maliculo
malkonvene	mise
malkonvena	misa
malperfekta	misa
malfeliĉo	miso, misaĵo
malfeliĉego	katastrofo, reverso de la medalo
malmiraklo	plago
malver/	fals/
malgrav/	bagatel/, neglektind/, sensignif/, senvalor/, vant/
malserioz/	bagatel/, frivol/, vant/
malintenc/	bril/, dens, et/, fort/, gem/, klar/, vigl/, viv/
malet/	eg/, enorm/, gigant/, kolos/
malgrand/	bagatel/, et/, liliput/, mikroskop/, miniatur/
malprofund/	frivol/, plat/, supraĵ/
malfavor/	negativ/
malhermetik/	sorb/
malaerobi/	anaerob/, neaerobi/, oksigenbezon/, oksigendepend/
malafrodizi/	anaphrodisi/, seksinhib/
malvarma	frida
dikmalalt/	denskorp/
malanomali/	norm/, normal/
malbonven/	enturdiĝ/, trudiĝem/, sentakt/
maloportun/	ĝen/
neŝancelebl/	firm/
malsannegativ/	salubr/
malbela	aĉa, turpa
malbele, malincite	abomene, repele
malbelega	abomena, hida, naŭza
sufere malriĉa,sufere malfeliĉo,sufere misaventura	kompatinda, povra
malkomfortigi	molesti
malestiminde	abomene, fi, naŭze
malkompakt/	dens/
malabrupt/	iompostiom/, mild/
malaĉa	agrabla, bona, mojosa, plaĉa
malliber/	bezon/, ĉirkaŭbar/, ĉirkaŭferm/, enferm/, enprizonig/, enŝlos/, postul/, devig/, necesig/,
malaŭtentika, malaŭtenta	apokrifa, pseŭda, strasa, ŝajna
malimita	aŭtentika, mema, originala
senpere	simule
sendependa	aŭtonoma, memstara
maldiferenciĝi	gurdi, imiti, mimi, paŭsi, simii, simuli, ŝajnigi
malapartulo	sozio
malpufa	streĉa
Mal-vorto	Alternativo
malplur/	unik/, sol/
malpoli-	mono-
	met-
	di-
	oligo-
malmulta	iometa, poka
nur malmulte	iomete
malmultiplet/	singulet/
malsufiĉ/, nesufiĉ/	ekses/, plen/, tro/, tut/
maltro/	sufiĉ/
malpli	nur
malpozitiv/	negativ/, subnul/
malabund/	amas/, mult/,
Mal-vorto	Alternativo
mallast/	unu/
malprima	komponita
malantaŭ	post
malfin/	debut/
malkomenc/	termin/
malstart/	halt/
malproksima	fora, dista, distanca, lontana
malĝust/	dubind/, ekzakt/, korekt/, konstetebl/, preciz/
malkorekta	erera, misfidela
malposttempe	akurate, ekzakte, ĝustatempe, ĝuste, precize
malakorda	konflikta
malkonklud/	enkonduk/
maldanke al	malgraŭ, spite al
malneg/	aprob/, asert/, certig/, konfirm/, jes/
malbild/	reciprokar/
Mal-vorto	Alternativo
malestr/	sklav/
malsuper/	sub/, subig/, subiĝ/
malsupr/	sub/
Mal-vorto	Alternativo
malapenaŭ, malapenaŭ/	antaŭlong/, delong/, postlongtemp/, post nelong/
malbaldaŭ, malbaldaŭ/	tard/, antaŭlongtempe, post longe
maldaŭr/	pereem/, pereiv/, pereont/, putrem/, putriĝem/ ŝanĝem/
mallongedaŭr/	efemer/
malpermanent/	provizor/
malfrua	tarda
malhieraŭ	morgaŭ
malprokrast/	fru/
malĵus, malĵus/	postlonge, postlong/
malofta	rara
malaprior/	aposterior/
malrapida	lanta, testuda
malhasta	asidua, lanta, matura, zorga
malakcel/	brid/, dig/, endig/, moderig/
senbridigi	plenliberecigi
malbrila	banala, frida, obskura, pala, terna
malbrua	silenta
maleminenta	sobra
maltuj	pliposte, pliantaŭe, neniam
malhast/	kviet/
malfreŝ/	kaduk/, ted/, putr/, sterkind/
malsinkron/	diakron/
malnova	olda
malnovaĵo	kliŝo, kliŝaĵo, institucio, ŝablono
malnoveg/	arkaik/, arĥaik/, arĥaj/, arkaj/
malnovega	antikva, arkaika, arĥaika, arĥaja, arkaja
maldolĉa	amara
malgrasa	magra
Mal-vorto	Alternativo
malĉap/	ŝu/
maldekstra	liva
maldekstre	live
maldekstren	liven
maldekstro	livo
maldekstrigi	livigi
maldekstrulo	livulo
maldekstrularo	livularo
maldekstruma	alisencuma, alternativorientiĝa, kontraŭhorloĝdireketturniĝanta, kontraŭhorloĝdireketevolviĝanta, livuma, trigonometriorientiĝa
maldekstrenĝira	negativa-lumo-polarizo-ebeno-rotacio, livenrotacia, livrotacia
ekstremmaldekstra	plejrevoluciema
malkap/	pied/
malfrunt/	pug/, vost/
malvosto	anteno
malkontraŭ	face al
mallonga	kurta
malĉe	telekineze
apud	for
malapuda	fora, dista, distanca, lontana
malproksima	fora, dista, distanca, lontana
malekster/	en/, intern/
malinter/	ekster/, flank/
malĉirkaŭ, malĉirkaŭ/	neniuflank/
malekstrem/	mez/, median/
maldors/	brust/
malaverso	dorsflanko, dorso, reverso
kontaŭflanke rekudri	aliflanke-kudri, alflankiĝe-kudri, reversi
malunikflanka	flankumita, reversebla
malunuflanka	duflanka, kvarflanka, multflanka, plurflanka, triflanka
malluma, malsuna	ombra
malantaŭ/	kankr/, invers/, retro/
maleĝ/	edr/
malvidalvid/	dorsaldors
malfasad/	stokej/, tenej/
malperon/	tegment/
malbaz/	apeks/
malsojl/	fin/
malsekven	reen
malsupren	sob
malsob	sor
malantaŭ	retro/
malfronta	fona, posta
malapertur/	baraĵ/, baril/, kork/, krad/, teg/, tegaĵ/,
malprolog/	epilog/
antaŭparol/	postparol/
malfinal/	prelud/
malfermaĵ/	apertur/, breĉ/, fend/, luk/, por/, tru/
malalt/	bas/
Mal-vorto	Alternativo
malsan/	infektit/, morb/, naŭz/, pereem/, pereiv/, pereont/, sufer/
malbonvid/	duonblind/
malmilito	paco
antibiotiko	probiotiko
postresti	anticipi
antaŭtempa	anticipa
antaŭ, antaŭtempe	anticipe, prepare
antaŭaranĝo	anticipo, preparado, preparo
malprokrasti	anticipi
antaŭiranto	avangardo
maldevanci, malfrui	postresti
anticiklono, kontraŭciklono	superpremejo
antidorko	saltantilopo
kontraŭveneno	antidoto
antaŭpsalmaĵo	antifono
antifrazo	ironidiro
antigeno	alergiigaĵo, imuniganaĵo, limfocitizaĵo
kontraŭido, kontaŭpraulo	Antigono
malsinklinalo	antiklinalo
malkonkava	konveksta
antikorpo	imunoglobulino
sendiulo, senreligiulo	agnostikulo, ateisto
Antikristo	Bezebuto, diablo, herezulo, satano

Neantaŭnomiaj vortoj kiuj morfologie ŝajnus tiel

Ĉi tiu sekcio detalas vortoj kiuj inkludas morfemo tiel mal-, kiuj kutime indikas aŭtonomia senso, sed laŭ malofta situacio ne havas tiel senco.

Ant- vortoj

En indoeŭropaj lingvoj povas foje signifi "je la fronta faco", male ol "je la posta faco", kaj per etendado tia ano el kuplo, kiu okupas la rolon de pli-malpli abstrakta oponanta. En esperanto, ĝi ofte estas tiasence trovebla per la antaŭ- prefikso. Pli malofte, ĝi aperas en sinkronie malkomponeblaj vortoj, ekzemple antagonisto. Sed en pluraj esperantaj vortoj, ĝi idas el aliaj radikoj. Tiakaze, ĝi plej ofte devenas el malnova-greka ánthos/ἄνθος: floro, kiu mem idas, laŭ nune teorioj, el proto-indo-eŭropan rekonstruaĵo *h₂éndʰos (branĉido, burĝoni, elburĝoniĝo, graminaco, greso, herbo, floraĵo, ŝoso, sproso).

Krom tiaj kazoj, ankaŭ estas la sufikso -ant/ kaj ĝia derivaĵoj -ante, -anto kaj -antaĵo. Sed ĉar ili estas sufiksoj kaj ĉar ant- ne estas memstara prefikso, ili verŝajne ne produktos terminoj kiuj komencas per tia signifo do ant-, kaj almenaŭ neniu taŭga trafo estis trovita pro ekzempli escepton en ĉi tiu verko.

Plie, ĉi tiu sekcio ne aparte traktas la kazojn de civilaj nomoj Antoneno, Antonio, Antono aŭ Antonenoj la plura memstara vorto, kiu indikas la sep Romiajn imperiestrojn tiel nomitaj. Notu ke laŭ iuj fontoj, ili malprave estas etimologie asociitaj al la malnova-greka ánthos aŭ al la senco netaksebla. Eĉ se neniu fonto permesas konkludi firme, ili eble estas derivitaj de Ani, la etruska dio de la ĉielo.

Fine, anti- ja estas provizata kiel valida prefikso, almenaŭ de PIV kaj ReVo. Ĝi estas sinonima prefikso de kontraŭ-, signifante opozicie al, malamike al. Sed ja ankaŭ estas kazoj kie la vortoj komencanta de anti- ne estas tiel sinkrone analizebla. PIV ekzemplas tion per antiaro, antibiotiko, anticiklono, antikorpo.

Antedono

Antedono estas genro de krinoidoj. La vorto paŭsas la novalatino Antedon, kies etimologio estas malcerta, sed eble ligita al la malnova greka Anthêdôn/Ἀνθηδών: nimfo asociita kun la antikva urbo Anthedon ĉe la norda marbordo de Beotio, kiu mem devenas el la malnova greka por floro.

Antemido

Antemido estas genro de planto. Paŭso de la novalatino Anthemideae, el Anthemis kaj -eae. Sen surprizo la radiko estas el ánthemon/ἄνθεμον: floro. La sufikso -eae estas uzita por formi nomojn de taksonomiaj triboj de plantoj, algoj kaj fungoj.

Antemo

Laŭ ReVo, antemo est genro el familio asteracoj. La nomo devenas el novalatino, Anthemis, el malnova greka anthemís/elἀνθεμίς: kamomilo, el anthêma/ἄνθημα: eflorekso, kun la ina-substantiviga sufikso -ís/-ίς.

PIV donas tute alia difino kun brita-specifa senco: moteto kun vortoj el la Biblio. Eble devena el la angla anthem, el latino antiphōna, el antikva greka antíphōna/ντίφωνα: komponita el antí/ἀντί: kontraŭ, kaj phōnḗ/φωνή: voĉo, sono. Inter aliaj sencoj anthem sinonimas antiphon, religia muzikaĵo kantita respondeme: tio ŝajnas konrespondi kun la senco provizata de PIV.

Antenario

Antenario estas genro de dioikaj plurjaraj herboj en la familio de Asteracoj. La nomo devenas el Latino anteno, kaj aria, tio estas ligo al aŭ posedo de, aludante al simileco de klabe-formaj papusaj aristoj en stamenaj floretoj kun antenoj de iuj insektoj.

Anteno

Anteno estas nomo de tubformaĵoj, kiu ekzakta naturo dependas el la uzokazo: palporgano, ŝiparkitekturero, ondadisradiadilo. El Latino antemna, jardo, parenca kun la greka anateinô/ἀνατείνω: disfaldi/etendi/suprenstreĉi, el aná/ἀνά: antaŭen/supren, kaj teínô/τείνω: streĉi.

Antiaro

Antiaro estas genro de planto. El nova latino Antiaris, el nederlanda antjar, el java ancar, loka nomo de upaso kio estas venena arbo.

Anteridio

Anteridio estas iĉa organo ĉe plejparte el kriptogamoj. Devena el la malnova greka anthērós/ἀνθηρός: flora/floranta, kune kun la latina diminutiva sufikso -idium.

Antero

Antero estas suprastamenoparto. El malnova greka anthêrós, ἀνθηρός, floro/floranta.

Anterozoido

Anterozoido estas virseksa gameto de la plantoj. Devena el la malnova greka anthērós/ἀνθηρός: flora/floranta, kaj zôoeidês/ζωοειδής: simila al animalo.

Antilido

Antilido estas genro de planto el fabacoj. El latino anthyllis, el malnova greka anthullís/ἀνθυλλίς, el ánthullon/ἄνθυλλον kun la sufikso -ís/-ίς, kies radiko devenas el ántheion/άνθιον. Do verŝajne, el ánthos/ἄνθος: floro.

Antociano

Antociano estas vegetaĵo. Komparu kun la angla anthocyanin, la franca anthocyane, kaj la itala antociano. Dum ciano ja estas memstara vorto por nomi kemia radiko nitrilo, kaj cian- estas uzebla kiel prefikso signifanta "bluecon", pli precize cejana koloro, tio estas inter blua kaj verda koloroj. Antocianoj ja foje estas bluaj, sed ankaŭ ruĝa aŭ viola.

Antoksanto

Antoksanto estas genro de planto. La vorto paŭsas anthoxanthum, kiu mem estas prunto de Novalatino, latinigo de pli frua anthoxanthon, el malnova-greka ánthos, kaj xanthón, neŭtra de xanthós "flava". Do tio referencas al flaveca koloro de la spiko kaj semo en Anthoxanthum odoratum. Vidu ankaŭ ksantelasmo, ksantino, ksantio, ksantofilo, ksantomo, ksantomozo, ksantoproteino, ksantosomo.

Antologio

Antologio estas kolekto de elektitaj verkoj, plejkutime pecoj en prozo aŭ verso. Ĝi devenas el la malnova-gerka anthológos/ἀνθολόγος, kies fino devenas el légô/λέγω: pluki. Do ĝi litere signifas "pluki floron", kio estas poezia maniero diri ke la kolektitaj verkoj inspiras plezuron similan ol arigaĵo de okulfrapaĵo.

Antozooj

Antozooj estas sinonimo de koraluloj. Tie la fino de la vorto devenas el zỗion/ζῷον: animalo. Do tie la termino litere signifas "floro-animaloj".

Anturio

Anturio estas genro de planto. La vorto devenas el anthurium, kiu ĝi mem devenas el malnova-greka ánthos/ἄνθος: floro, kaj oura/οὐρά: vosto.

Antuso

Antuso estas genro de birdo, la nomo estas sinonimo de pipio. Ĝi estas paŭso de Latino anthus, trovebla ekzemple en Naturalis Historia fare de Plinio la Maljuna.

Malica

Almenaŭ la PIV, ja ekzistas la vorto ico. Sed ĝi estas mallongigo kiu signifas "integra cirkvito" (komparu kun la angla IC, kaj chip). Do ĝi estas tute malrilata al malica, kiu signifas "konscie malbonfarema kontraŭ la aliaj". Komparu kun la angla malicious (malica), el malnovfranca malicios (malbonintenca, spitema, malvirta, malpia, malica), el la latina malitiosus (malica, malpia, malvirta, mishumora, ruza, spita), el malitia ("malico"), el malus ("malbona"). Dum la morfemo mal- prave devenas el la sama etimologio, tio estas analizo kiu validas nur diakronie, kaj sinkronie malica ne estas malkomponebla.

Referencoj

La verkado de la paĝo ĝenerale beneficis de la konsultado de la jenaj rimedoj:

• Majstro
• Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto 2020
• Reta Vortaro
• Synonyms and Antonyms of Words | Thesaurus.com
• CRISCO - Dictionnaire des synonymes
• André, ... Andrieu et Impr. les Éd. polyglottes), Dictionnaire pratique français-esperanto, esperanto-français, Sat-Amikaro, 2000 (ISBN 2-9508809-3-2 et 978-2-9508809-3-2, OCLC 468815811)
• Jacques Le Puil, Grand dictionnaire français-espéranto, France-Espéranto, 1992 (ISBN 2-9507376-0-9 et 978-2-9507376-0-1, OCLC 32511220)
• Skalo de akceptiteco de mal-mal-vortoj – Lingva Kritiko
• Antonimo ĉe Vikipedio

La pli specife konsultitaj fontoj estas la sekvantaj: